Λαμβάνοντας υπόψη τα 50 χρόνια της ιεροσύνης μου, με την ευκαιρία αυτής της επετείου, μου φαίνεται ότι έχουν οργανωθεί κυρίως γύρω από έξι δραστηριότητες που εκφράζονται από έξι ρήματα:
Διδάσκω
Ακούω
Υπηρετώ
Καλωσορίζω
Ενώνω
Τελώ τα Μυστήρια
Διδάσκω. Θα ξεκινήσω με τη “διδασκαλία” επειδή η πρώτη μου αποστολή μετά τη χειροτονία μου στην ιεροσύνη ήταν να διδάξω φιλοσοφία για δεκαπέντε χρόνια σε ένα σχολείο Ιησουιτών, το Collège Tivoli στο Μπορντό. Είχα, φυσικά, προετοιμαστεί γι’ αυτή την αποστολή σπουδάζοντας φιλοσοφία, αλλά δεν είχα προετοιμαστεί να “διδάξω” σε δεκαοκτάχρονους εφήβους. Ήταν μια πρόκληση για μένα. Δεν αρκεί να γνωρίζεις φιλοσοφία για να είσαι καλός δάσκαλος. Πρέπει να καταφέρεις να κάνεις τους μαθητές σου να ενδιαφερθούν για το αντικείμενό σου. Δεν τα κατάφερνα πάντα, αλλά αρκετά ώστε να παίρνω όλο και περισσότερη ευχαρίστηση από τη διδασκαλία.
Η διδασκαλία με προετοίμασε επίσης για να κάνω κηρύγματα στη λειτουργία. Και εδώ δεν αρκεί να σχολιάζεις τις Γραφές, αν θέλεις να ασκήσεις σωστά την ιεροσύνη σου. Πρέπει να το κάνεις με τρόπο που να ενδιαφέρει τους πιστούς στους οποίους μιλάς. Πρέπει να ανταποκριθείς στις ανησυχίες τους και να τους δείξεις ότι το Ευαγγέλιο είναι πραγματικά “καλή” είδηση για το σήμερα.
Ακούω. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων διδασκαλίας, ήδη, μου ζητήθηκε επίσης τακτικά να δώσω τις Πνευματικές Ασκήσεις του Αγίου Ιγνατίου σε λαϊκούς, σε μοναχές ή σε εφήβους. Η Πνευματική καθοδήγηση είναι μία “τέχνη”. Στην πρώτη του ποιμαντική επιστολή, ο Πάπας Φραγκίσκος έγραψε: “Η Εκκλησία πρέπει να μυήσει τα μέλη της – ιερείς, αφιερωμένους στον Θεό και λαϊκούς – σε αυτή την τέχνη της συνοδείας, ώστε όλοι να μάθουν να βγάζουν πάντα τα σανδάλια τους μπροστά στο ιερό έδαφος των άλλων (πρβλ. Έξ. 3:5)”. Αυτή η δραστηριότητα είναι πολύ συμπληρωματική της διδασκαλίας γιατί με δίδαξε να “ακούω»: να ακούω πώς το Άγιο Πνεύμα μιλάει σε αυτούς που συνοδεύω. Και ανακάλυψα ότι το μεγαλύτερο δώρο που μπορείς να κάνεις σε κάποιον είναι να τον ακούσεις.
Υπηρετώ. Χειροτονήθηκα σε μια εποχή που, για τη γενιά μου στη Γαλλία, ο κληρικαλισμός ήταν ντροπή. Αυτό με προστάτευσε από τον πειρασμό να δω την ιεροσύνη που έλαβα ως τιμή ή προνόμιο. Κατάλαβα αμέσως ότι η ιεροσύνη ήταν υπηρέτηση και προσφορά.
Αλλά αυτό που μου ανέπτυξε επίσης την διάθεση για την υπηρέτηση ήταν ότι υπήρξα, για 10 χρόνια, αυτό που αποκαλούμε στις ιησουιτικές κοινότητες, “μινίστρος” της κοινότητάς μου. Αυτό ανέπτυξε μέσα μου την εκτίμηση για τα πρακτικά καθήκοντα τα οποία είναι πολύ συμπληρωματικά με τα πνευματικά ή τα παιδαγωγικά καθήκοντα. Η υπεροχή της υλικής εργασίας έναντι των διανοητικών καθηκόντων είναι ότι βλέπεις αμέσως – και βλέπουν και οι άλλοι αμέσως – αν τα έχεις καταφέρει καλά ή άσχημα. Δεν έχεις την πολυτέλεια να μασάς τα λόγια σου. Οι δάσκαλοι και οι ιερείς το κάνουν μερικές φορές.
Καλωσορίζω. Είμαι ο φιλοξενούμενος κύριος της κοινότητάς μου. Καλά εκπαιδευμένος από το παράδειγμα της μητέρας μου σε αυτόν τον τομέα, βρίσκω όλο και περισσότερη ευχαρίστηση στο να καλωσορίζω τους ανθρώπους. Ξαναδιαβάζω συχνά αυτή την όμορφη φράση από την επιστολή προς Εβραίους: “Μην ξεχνάτε τη φιλοξενία, γιατί χάρη σ’ αυτήν κάποιοι άνθρωποι, χωρίς να το γνωρίζουν, υποδέχτηκαν αγγέλους” (Εβρ. 13:2). Είχα αρκετές φορές την εμπειρία να υποδεχτώ αγγέλους και είναι αξέχαστη.
Ενώνω. Είμαι ηγούμενος στην Συντροφία του Ιησού εδώ και 30 χρόνια. Η θέση μου ως το μεγαλύτερο από έξι αδέλφια με προετοίμασε γι’ αυτόν τον ρόλο. Μου φαίνεται ότι ο στόχος ενός ηγουμένου είναι να ενώσει σε “ένα σώμα” μέσα από την ποικιλομορφία χαρακτήρων, ηλικιών και εθνικοτήτων. Βρίσκω την ικανοποίησή μου βλέποντας, από καιρό σε καιρό, ότι οι σύντροφοί μου είναι ευτυχισμένοι που είναι μαζί. Την περασμένη Πεντηκοστή, για παράδειγμα, ήμασταν 13 άτομα στο τραπέζι, από 12 διαφορετικές εθνικότητες, και ήμασταν ευτυχείς που ήμασταν μαζί. Αυτή ήταν η χαρά μου την Πεντηκοστή.
Τελώ τα Μυστήρια. Μπορεί να σας φανεί παράδοξο το γεγονός ότι, ως ιερέας, έβαλα αυτό το ρήμα στην τελευταία θέση, διότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα ενός ιερέα είναι, φυσικά, η τέλεση των μυστηρίων και ιδιαίτερα της Θείας Ευχαριστίας. Σε όλη μου τη ζωή τελούσα τη Θεία Ευχαριστία. Αλλά η τέλεση έγινε το επίκεντρο των ενδιαφερόντων μου όταν έγινα ιερέας ενορίας στο Μπορντό, τα 5 χρόνια που προηγήθηκαν αμέσως της άφιξής μου στην Αθήνα. Από τότε που βρίσκομαι στην Ελλάδα, οι κύριοι τόποι δημόσιας τέλεσης ήταν η ενορία του Αγίου Ιωάννη Βαπτιστή του Ψυχικού, για τους Γάλλους και Λιβανέζους απόδημους, και, με την υποστήριξη του π. Tonny Cornoedus, για τους γαλλόφωνους Αφρικανούς στην ενορία της Αγίας Θηρεσίας της Κυψέλης. Αυτή η ποικιλομορφία με βοηθά να ζήσω την καθολικότητα της Εκκλησίας.