Τεύχος 1134

Έχουμε ακούσει για τις Συνόδους των Επισκόπων που συνέρχονται τακτικά ή εκτάκτως ώστε να συζητήσουν επείγοντα ζητήματα της Εκκλησίας. Πολλοί από εμάς, όμως, δεν έχουμε ξεκάθαρη εικόνα για τη λειτουργία και τον ρόλο των Συνόδων μέσα στη συνολική δομή της διοίκησης της Καθολικής Εκκλησίας. Ακόμη περισσότεροι δεν είχαμε ακούσει ιδιαιτέρως τον όρο συνοδικότητα, μια λέξη που μπήκε στη ζωή μας όταν ο πάπας Φραγκίσκος ανήγγειλε μια Σύνοδο με τον τίτλο «Για μια Εκκλησία συνοδική: κοινωνία, συμμετοχή, αποστολή».

Στο τεύχος αυτό περί της συνοδικότητας επιχειρούμε να εξηγήσουμε την έννοιά της, αλλά και την επιδίωξη του πάπα Φραγκίσκου με τη σύγκληση της συνόδου. Τι σημαίνει για τους πιστούς ότι η Εκκλησία γίνεται πιο συνοδική; Γιατί θέλησε ο Πάπας μια τέτοια σύνοδο και ακόμη ποιες είναι οι προκλήσεις κατά τη συνοδική διαδικασία και μετά την ολοκλήρωσή της; Για μια καλύτερη κατανόηση της ιδέας της συνοδικότητας στην Καθολική Εκκλησία, φιλοξενούμε επίσης και δύο συνεντεύξεις: μία συζήτηση για τη συνοδικότητα στην Ορθόδοξη Εκκλησία με τον κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου, επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και μια συνέντευξη για την συνοδικότητα στην Ευαγγελική Εκκλησία με τον Αιδέσιμο Δημήτρη Μπούκη, ποιμένα της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Ελλάδας, που μάς εξηγούν πώς αυτή λειτουργεί στις αντίστοιχες Εκκλησίες.

Στο πλαίσιο των αλλαγών που επιφέρει η εφαρμογή της συνοδικότητας, με την οποία ο πάπας Φραγκίσκος θέλει να εμπλουτίσει τον τρόπο διακυβέρνησης της Καθολικής Εκκλησίας, στις 19 Μαρτίου υπέγραψε επίσημο Αποστολικό Διάταγμα της Κουρίας, που με τα 250 άρθρα του, εισάγει σημαντικές αλλαγές στην οργάνωση των επιτροπών και οργανισμών της, μεταρρυθμίζοντάς την παράλληλα. Το νέο Αποστολικό Διάταγμα, με τίτλο Κηρύττετε το Ευαγγέλιο (Praedicate evangelium), «σχετικά με την Κουρία και την υπηρεσία της στην Εκκλησία και στον κόσμο», θα τεθεί σε εφαρμογή στις 5 Ιουνίου. Μέχρι σήμερα, η Κουρία ήταν ένα εργαλείο στην υπηρεσία του Πάπα. Αλλά ήδη από τον υπότιτλο του συντάγματος, ορίζεται ως όργανο διακυβέρνησης στην υπηρεσία της Εκκλησίας και του κόσμου. Σε ολόκληρο, δε, το έγγραφο διευκρινίζεται ότι οι επιτροπές και οι οργανισμοί της πρέπει να υποστηρίζουν τους επισκόπους όλου του κόσμου και όχι μόνο τον Πάπα• ότι έχουν πρώτα απ’ όλα μια αποστολή βοήθειας προς την Εκκλησία και όχι πλέον απλώς εποπτείας. Πρόκειται για μια άμεση συνέπεια της συνοδικότητας, που είναι παρούσα σε όλο το έγγραφο, όπου αναγνωρίζονται σημαντικότερες εξουσίες στις καθολικές ιεραρχίες και στους επισκόπους κάθε χώρας σε σχέση με τη Ρώμη, σε αντίθεση με αυτό που ίσχυε ως τώρα όπου η Κουρία δεν άφηνε περιθώρια αυτενέργειας, καθιστώντας τους επισκόπους ένα είδος υψηλόβαθμων στελεχών υπό την καθοδήγηση του Πάπα. Στις πρώτες γραμμές του νέου Αποστολικού Διατάγματος διαβάζουμε: «Η μεταρρύθμιση δεν είναι από μόνη της σκοπός, αλλά ένα μέσο για να δοθεί μια ισχυρή χριστιανική μαρτυρία, για να ευνοηθεί ένας πιο αποτελεσματικός ευαγγελισμός». Ένας ευαγγελισμός όχι για την απόκτηση περισσότερων οπαδών, αλλά για τη διάδοση του τόσο σημαντικού μηνύματος του Ευαγγελίου στον σύγχρονο κόσμο, όπως θα δούμε σε τούτο το τεύχος. Ο σκοπός της Κουρίας, λοιπόν, δεν είναι να αποτελεί ένα διοικητικό όργανο, αλλά να συνδράμει σε έναν ενεργό ευαγγελισμό, το μεγάλο μέλημα του πάπα Φραγκίσκου.